Küresel Talepteki Durgunluk ve Arz Fazlası, Emtia Fiyatlarını Baskılıyor
Dünya Bankası tarafından yayımlanan Nisan 2025 tarihli Emtia Piyasaları Görünüm Raporu’na göre, küresel çapta ekonomik yavaşlama ve özellikle petrol tarafında yaşanan yüksek arz fazlası, emtia fiyatlarını sert şekilde aşağıya çekiyor. Banka, fiyatların 2026 yılı itibarıyla 2020’den bu yana görülmemiş seviyelere ineceğini öngörüyor.
Enerji, gıda ve endüstriyel hammaddeleri kapsayan birçok emtia grubunda düşüş sinyalleri artarken, bu durum kısa vadede enflasyon üzerindeki baskıyı azaltabilir. Ancak gelişmekte olan ülkelerin üçte ikisinde büyüme beklentilerinin de olumsuz etkilenebileceği uyarısı yapıldı.
Enerji Fiyatlarında Sert Düşüş: Petrol ve Gaz Yılın En Düşük Seviyelerinde
Rapora göre, enerji emtia fiyatlarında bu yıl yüzde 17’yi aşan bir gerileme bekleniyor. Özellikle Brent petrol fiyatının varil başına 64 dolara kadar düşeceği ve bu seviyenin 2026 yılında 60 dolara kadar inebileceği tahmin ediliyor. Bu, enerji piyasaları açısından son beş yılın en düşük seviyelerine işaret ediyor.
Dünya Bankası ayrıca, küresel petrol arzının günlük bazda talebin yaklaşık 700 bin varil üzerine çıkacağını ve bu dengenin fiyatlar üzerinde baskı yaratacağını belirtti. Elektrikli araçların hızla yaygınlaşması da uzun vadede petrol talebini sınırlayan önemli faktörlerden biri olarak raporda yer aldı.
Gıda Fiyatlarında Gerileme, Küresel Yardım Politikalarına Nefes Aldırabilir
Gıda emtia fiyatlarının da önümüzdeki iki yıl içinde düşüş eğilimini sürdüreceği öngörülüyor. 2025’te yüzde 7, 2026’da ise yüzde 1’e yakın gerileme bekleniyor. Bu durum, akut gıda güvensizliğinin yaşandığı bölgelerde insani yardım faaliyetlerine destek olabilir. Ancak Birleşmiş Milletler’in verilerine göre, halen 170 milyon insan yüksek derecede kırılgan ülkelerde gıda güvensizliğiyle karşı karşıya.
Altın Rekora Koşuyor, Sanayi Metallerinde Duraklama Bekleniyor
Diğer yandan altın fiyatlarında bu yıl yeni bir zirve bekleniyor. Raporda, altının “güvenli liman” özelliği sayesinde jeopolitik ve ekonomik belirsizlik dönemlerinde yatırımcı ilgisini artırdığına dikkat çekiliyor. 2026 itibarıyla fiyatlarda bir denge oluşacağı tahmin edilse de, seviyelerin Kovid öncesi ortalamaların yüzde 150 üzerinde kalacağı öngörülüyor.
Endüstriyel metallerde ise Çin emlak sektöründeki yavaşlama ve ticaret gerilimlerinin talep üzerinde baskı oluşturması nedeniyle 2025-2026 döneminde düşüş yaşanması bekleniyor. Özellikle bakır ve alüminyum gibi metallerin fiyatlarında aşağı yönlü hareketler öne çıkıyor.
Emtia Nedir, Neden Bu Kadar Önemlidir?
Ekonomi ve finans dünyasında sıkça duyulan emtia kavramı, temel olarak geniş çapta alınıp satılabilen fiziksel malları tanımlar. Emtialar, hem üretim hem de yatırım açısından küresel ekonominin kalbinde yer alır. Genel olarak dört ana grupta incelenir:
- Tarım Emtiaları: Buğday, mısır, kahve, pamuk, şeker gibi temel gıda ve hammadde ürünleri
- Enerji Emtiaları: Ham petrol, doğalgaz, benzin gibi enerji kaynakları
- Metal Emtialar: Altın, gümüş, bakır, platin gibi değerli ve sanayi metalleri
- Hayvansal Emtialar: Canlı sığır, süt ürünleri gibi tarım bağlantılı hayvansal ürünler
Emtia Yatırımı Nasıl Yapılır?
Yatırımcılar emtialara doğrudan fiziki olarak ya da dolaylı finansal araçlarla yatırım yapabilir. Borsalarda işlem gören vadeli işlemler (futures), opsiyon sözleşmeleri ve emtia bazlı borsa yatırım fonları (ETF’ler), en yaygın yatırım yöntemleri arasında yer alır. Özellikle altın gibi değerli metallere fiziki olarak yatırım yapmak da popülerdir.
Fiyatlar Düşüyor, Belirsizlik Artıyor
Dünya Bankası’nın uyarısına göre küresel emtia piyasalarında ciddi bir düşüş dalgası yolda. Enerji, gıda ve sanayi metallerindeki bu gerileme, kısa vadede enflasyonla mücadelede avantaj sağlayabilir. Ancak gelişmekte olan ülkeler için büyüme beklentilerinin daralması ve yatırım kararlarının ertelenmesi gibi yeni riskler de kapıda. 2026’ya kadar süreceği öngörülen bu eğilim, dünya ekonomisinin kırılgan yapısını bir kez daha gözler önüne seriyor.
Bu gelişmeler hakkında ne düşünüyorsunuz?
Emtia fiyatlarındaki bu düşüş sizin sektörü veya günlük hayatınızı etkiler mi? Görüşlerinizi yorumlarda bizimle paylaşın.
deneme bir yorum